ตะไคร้น้ำชนิดนี้เป็นไม้พุ่มและเป็นพืชทนน้ำท่วม ลำต้นแตกแขนงแผ่กว้าง สูงได้ถึง ๓ ม. กิ่งแขนงเมื่ออ่อนมีขนยาวสีน้ำตาลประปรายถึงหนาแน่น
ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปใบหอกถึงรูปแถบ กว้าง ๐.๔-๑.๖ ซม. ยาว ๑.๕-๘ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม พบน้อยที่มนกลม ขอบเรียบหรือหยักมนตื้น อาจมีขนแผ่นใบบางคล้ายกระดาษถึงหนาคล้ายแผ่นหนัง เกลี้ยงยกเว้นตามเส้นกลางใบด้านบนมีขน เส้นกลางใบทางด้านล่างแบนและมีขนยาวประปราย เส้นแขนงใบเห็นไม่ชัดใบแห้งสีเขียวมะกอก ด้านบนอาจมีสีอ่อนกว่า ก้านใบยาว ๒-๖ มม. เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๒ มม. พบน้อยที่ไม่มีก้านใบ มีขนยาวถึงขนสั้นนุ่มประปราย พบน้อยที่เกลี้ยง หูใบรูปแถบถึงรูปคล้ายสามเหลี่ยม กว้าง ๐.๕-๑ มม. ยาว ๑.๕-๖ มม. มีขนยาวถึงขนสั้นนุ่มประปราย ร่วงเร็ว
ดอกแยกเพศแยกช่อร่วมต้น ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ออกแน่นใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีเขียวแกมสีเหลืองอ่อน ใบประดับรูปคล้ายสามเหลี่ยมหรือรูปแถบ กว้าง ๐.๒-๐.๗ มม. ยาว ๐.๓-๑.๒ มม. ขอบอาจมีขนครุยและมีต่อม ไม่มีกลีบดอก ช่อดอกเพศผู้ยาว ๑-๔ ซม. ไม่แตกแขนงหรืออาจแตกแขนง มีได้ถึง ๕ ช่อ ก้านช่อสั้นมาก แกนกลางช่อมีขนยาวถึงขนสั้นนุ่มประปรายดอกเพศผู้กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๑-๒.๕ มม. ก้านดอกยาวได้ถึง ๒ มม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันครึ่งหนึ่งของกลีบเป็นรูปถ้วยหรือแยกกันเป็น ๓-๔ กลีบ พบน้อยที่มี ๕ กลีบ กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๐.๕-๐.๘ มม. ปลายมนกลม พบน้อยที่ปลายแหลม ด้านนอกเกลี้ยงหรือมีขนยาวประปราย ด้านในเกลี้ยงแต่มักมีขนยาวที่โคน ขอบเรียบมีขนครุยและมีต่อมแทรก หรือขอบเว้าไม่เป็นระเบียบจานฐานดอกรูปคล้ายหมอน ค่อนข้างเกลี้ยง หุ้มโคนก้านชูอับเรณูและเกสรเพศเมียที่เป็นหมันทั้งหมดหรือบางส่วน เกสรเพศผู้ ๓-๖ เกสร ยาว ๐.๕-๑ มม. โผล่พ้นกลีบเลี้ยงเล็กน้อย อับเรณูกว้างและยาว ๐.๒-๐.๕ มม. เกสรเพศเมียเป็นหมัน มีหลายรูปแบบ ทั้งครึ่งวงกลม กลม รูปกระบอง กว้าง ๐.๑-๐.๓ มม. ยาว ๐.๑-๑.๑ มม. ค่อนข้างเกลี้ยง ช่อดอกเพศเมียยาวประมาณ ๒ ซม. ออกแน่นใกล้ปลายกิ่ง ไม่แตกแขนง หรือแตกแขนง ๑-๒ ครั้ง แกนกลางช่อเกลี้ยงถึงมีขนสั้นนุ่ม ดอกเพศเมียมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๒ มม. ก้านดอกยาว ๐.๒-๑.๕ มม. กลีบเลี้ยง ๓ หรือ ๕ กลีบ พบน้อยที่มี ๖ กลีบ ลักษณะคล้ายดอกเพศผู้ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่ เกลี้ยงมี ๑ ช่อง มีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น ติดที่ปลายรังไข่หรือเยื้องเล็กน้อย ยอดเกสรเพศเมียมี ๓-๖ แฉก
ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงรีถึงรูปทรงกลมหรือทรงรูปไข่ กว้าง ๒-๖ มม. ยาว ๓-๘ มม. เกลี้ยง พบน้อยที่มีขนยาวประปราย และมักมีตุ่มขาวเล็ก ๆ ปลายผลมีก้านยอดเกสรเพศเมียติดทน ก้านผลยาว ๑-๔ มม. ช่อผลยาว ๒.๕-๔ ซม. แกนกลางกว้าง ๐.๖-๐.๘ มม. เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม มี ๑ เมล็ด
ตะไคร้น้ำชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบขึ้นในป่าดิบ ริมน้ำที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๓๐๐-๑,๐๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงธันวาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดีย เมียนมา จีนตอนใต้ ลาว และเวียดนาม.